Xanh như niềm hy vọng

Lồng ngực người đàn ông dân tộc Mông như Thào cứng như đá tảng. Loại đá cưa xẻ nào cũng hàng giờ không đứt, xà beng sắc ngọt đến đâu cũng không mài mỏng được. Loại đá thớ dày bám vách núi sông Đà, đá tựa thế đá, tựa thế núi mà bền bỉ thi gan với gió núi và mây ngàn ấy. Từ bé Thào đã luôn được các bậc cao niên dạy lời như thế. Bao ngày trưởng thành, Thào từng nghĩ như thế! Bao ngày từng ngồi thuyền đi qua khu vực đá lớn, đá nhỏ lổn nhổn và thấy mình mạnh mẽ hơn sóng cả cuộn tràn. Tưởng như bao nỗi đau lớn có, bé có cũng chẳng làm mình mất đi cái kiên gan của người đàn ông Mông vạm vỡ. Lý trí bảo vậy, nhưng mỗi khi cái tay đưa thìa cơm run run đến miệng Mỷ thì trái tim Thào lại nhói lên, nhói lên như gỗ mủn tan ra cùng nước. Trong lòng như rơi từng khúc ruột đau đớn. Thì dù là cắt da, xẻ thịt cũng chỉ đau đến mức vậy thôi chứ sao hơn được nữa. Đôi môi như cánh hoa tớ dày ngày nào của Mỷ, hồng tươi, mỗi lời nói buông như suối nước. Thế mà giờ đôi môi thâm sì của Mỷ cứ dẩu lên, cơm bón vương ra khóe miệng. Một hạt, hai hạt… mười hạt. Sao Mỷ không nuốt thêm được hạt nào thế này? Lồng ngực Thào lại nhói lên, đôi mắt thầm đếm hạt cơm vương vãi. Làn da trắng hồng của Mỷ sau mấy ngày nằm đấy đã chuyển màu xanh xám và phảng phất mùi phân hủy. Họ hàng đi ra đi vào, có người đã ọe khan và chạy trối chết khi chỉ đứng một lúc nhưng Thào vẫn ngồi đúng ở chiếc ghế mây cạnh quan tài này hàng giờ, hàng nghìn phút giây. Ngồi đến tê liệt cả hai chân, hai tay thì như muốn rụng xuống không nâng lên được nữa. Thào cần mẫn bón từng thìa cơm làm “ma khô” cho Mỷ. Mỗi thìa cơm vương ra, Thào lại gạt cẩn thận, lấy khăn lau khô miệng cho cô và kiên nhẫn bón tiếp. Thào muốn Mỷ cả khi chết đi rồi vẫn là ma no, chứ không phải ma đói vất vưởng, lang thang ngoài bìa sông, ngoài suối cạn… Ma đói trong những câu chuyện của tổ tiên thật đáng sợ. Thào đã nghĩ nhiều quá về tuổi thơ và những câu chuyện cổ ư? Cái ngày Thào và Mỷ ngồi nghe ông nội kể chuyện, tâm hồn còn ngây thơ như mây trắng nơi cuối trời…

     Lúc thức thì như vậy, ngay cả lúc nằm yên vị trên chiếc giường cưới đã chuẩn bị sẵn cho hai vợ chồng, mắt Thào dù nhắm thì khoảng thời gian u tối nhất cuộc đời của năm ngày trước cũng xuất hiện. Mỷ tươi cười dặn Thào, anh đi làm thì mời cưới ở bản Nậm Sáng đi. Nay em cũng tranh thủ về Quang Lìa, tiện lấy miến đám cưới và mời bạn bè ở quê luôn. Thào đã luôn trách, luôn trách mình vì tin Mỷ cứng cỏi và mạnh mẽ nhường đó, chuyện gì cũng chẳng làm khó được cô. Thào giận mình quên mất con đường về Quang Lìa đã khiến dăm ba quan chức và công ty xây dựng bay vào nhà đá khó đi đến mức nào. Bao nhiêu tiền hối lộ, lót tay vì ăn bớt vật liệu xây dựng thì đầu óc giản đơn như Thào cũng chẳng đếm được những số không đằng sau dãy số. Chỉ biết mới vài năm, sau khi xe các loại từ bán tải gầm cao, côngtennơ đi qua đã cày nát, băm xới mặt đường lỗ chỗ ổ gà, ổ voi. Thào không phải là Mỷ nhưng sao trước mắt anh đã hiện ra cảnh cô ấy bất ngờ trước chiếc xe tải “hổ vồ” luôn chạy cho những công trình lớn xuất hiện. Trong đầu Mỷ chỉ huy, cái tay đánh lái nhưng ổ voi bất chợt với đá lổn nhổn làm chiếc xe máy đỏ loạng choạng rồi văng ra ngoài lề đường và rơi xuống hun hút đá với cây dưới vực sâu. Chỉ nghe thông tin, Thào đang dự hội nghị về văn hóa ở huyện cũng rụng rời. Ánh mắt không còn phân biệt được đâu là màu chiếc xe máy đỏ, đâu là màu máu tươi tràn của người con gái thanh tân…

– Thào à! Vẫn ngủ đấy à! Dậy đi. Dậy ông bảo.

 Thào dụi mắt ngồi dậy khi nghe giọng nói quen thuộc của ông nội. Khi còn trẻ, ông Tủa từng tham gia công tác, làm đến phó chủ tịch hội đồng của huyện. Khi nghỉ hưu, ông về xã sống giữa bản làng, dành hết tâm sức viết cuốn sách dòng tộc họ Mùa khuyên răn con, cháu. Ông như cái cây cổ thụ già đã cắm rễ sâu vào lòng đất bản. Lớp cháu, con như Thào chỉ có tin, nghe theo ông. Bàn tay Thào lật bật, mấy ngày liền không thiết ăn nghỉ nên mất sức quá nhiều. Bàn tay to, ấm của ông Tủa giữ tay Thào. Ông bảo tiếp:

– Cháu học đại học văn hóa. Nay còn là cán bộ văn hóa mà sao lại vẫn làm lễ ma khô cho Mỷ. Bây giờ đổi mới rồi! Gia đình không ai cấm cháu thờ cúng cháu dâu, nhưng phải đưa đi chôn thôi!

Thào hốt hoảng bíu tay ông Tủa, ánh mắt tối đen:

– Không, không! Cháu không cố chấp đâu nhưng ông cho cháu làm đủ lễ ma khô bảy ngày cho Mỷ. Cháu đã xin gia đình bố Giống rồi! Ông ơi, cả đời cháu chắc chỉ có mỗi tâm nguyện này.

Ông Tủa hạ giọng:

– Bố Giống cũng đã sang đây. Bố mẹ cháu bàn với bố Giống sau khi đưa Mỷ đi chôn, sẽ làm lễ để nhận hồn của Mỷ vào nhà này, làm dâu họ Mùa như mong muốn của cháu. Cháu để mọi người đưa Mỷ đi đi. Tục ma khô của mình, cháu biết rồi mà! Không nên duy trì nữa. Cháu cũng cần làm gương, dù nhớ tiếc Mỷ đến đâu.

Cánh tay Thào buông thõng. Lễ cưới dòng họ Mùa cũng là những giấc mơ đã xuất hiện đi, xuất hiện lại trong suy nghĩ của anh biết bao tháng ngày vui vẻ bên Mỷ. Những chùm hoa tớ dày ken đặc, ken đặc như mây, chật kín tâm trí của Thào. Âm vang như giọng cười vô tư lự của Mỷ những ngày Thào cùng học cấp ba, rồi cùng đi học đại học. Dù khác trường nhưng chẳng khi nào Thào quên dành thời gian sang chơi, lắng nghe những câu chuyện hàng ngày của Mỷ. Loài hoa Mỷ yêu thích nhất là tớ dày. Màu áo Mỷ thích cũng phảng phất màu hoa đào rừng phớt hồng, thắm sắc trong gió đông sang. Thào biết nhớ mong Mỷ từ màu hoa ấy…

Đám tang của Mỷ vướng vít bài khèn đưa tang, sau khi ông Tủa làm xong lý để đưa quan tài đến nhà mộ mới, đoàn người lẳng lặng đi tiếp. Cách nhà một trăm mét, cháu gái Thào cầm bó đóm cỏ gianh đốt cháy, bỏ xuống đất rồi quay về nhà tang chủ. Thào biết chỉ có như thế thì trong mười ba ngày đầu tiên, Mỷ mới có đóm soi đường về đúng mộ mới của mình. Mỷ ơi, Mỷ có thấu Thào đang chịu đựng nỗi đau cùng cực nhường nào không?

Con trâu được buộc vào mũi một sợi dây lanh dài, bện chắc chắn. Sợi lanh buộc xuyên qua vòng tròn một cây dây rừng leo lên thân cây gỗ cao chừng ba mét. Sợi lanh kéo xuyên qua trống, đầu dây còn lại buộc vào tay Mỷ. Con trâu này, theo lý sẽ đi theo hồn của Mỷ để cày kéo, làm nương rẫy ở thế giới bên kia. Con trâu nghếch cặp sừng dài lên, đôi mắt như có nước suối chảy. Thào nhớ ngày cùng Mỷ đưa trâu ra đồng. Mỷ là cô gái thương yêu súc vật như đồng loại. Lưỡi búa bổ củi sắc cạnh của cậu Chía đưa lên cao, chỉ cần hạ xuống đầu, con vật kia sẽ hộc lên, máu tươi bắn ra rồi ngừng thở. Trong óc Thào loang loáng hình ảnh Mỷ tai nạn thương tâm nằm rũ rượi dưới thung sâu. Anh bật dậy hét lên:

– Cậu ơi! Chờ đã…

Tốc độ xuống búa nhanh, dù đã sượt sang bên nhưng cánh tay Thào vẫn bầm tím và bay loáng qua một đường sắc ngọt. Bay mất một mảng thịt da. Đau thấu tận xương. Máu và mắt hoa lên. Con trâu vẫn hiền lành, mũi buộc sợi lanh dài và bền chặt. Ông Tủa hốt hoảng chỉ đạo mọi người lấy thuốc rịt máu. Chỉ đến khi con trâu được đưa quay lại khu chuồng trại, ông mới thở phào, hỏi cháu:

– Thào ơi, đừng buồn! Cháu trưởng thành rồi!

– Mỷ sẽ không muốn giết con trâu đưa theo làm ruộng đâu, ông ạ!

– Ông hiểu. Phong tục người Mông mình, điều gì phù hợp thì giữ. Những điều không tốt cũng nên bỏ đi.

Tiếng hát dân ca trong đám cưới truyền thống của dân tộc Mông vang lên. Thào từng thấy tim mình rạo rực trong tiếng hát ấy bao nhiêu thì giờ đây, tiếng sáo, kèn môi trong tâm trí anh cũng như lạc điệu. Chỉ nghĩ mãi về  lễ thổi khèn đốt giấy bản quay cuồng trong bài ca “chí sái” và bài tang chủ. Bài ca dài như nỗi niềm dằng dặc đêm thâu của Thào. Khóc không được mà chỉ nấc nghẹn cuống họng, lào khào không thở ra hơi. Góc nhà nơi Thào từng bón cơm ma khô cho Mỷ không còn người nằm đó nữa. Dù chỉ là hình hài đang phân hủy thì cô ấy cũng thực sự đã đi rồi…

Đó là lễ cưới lớn nhất vùng trong những năm gần đây. Lễ xin dâu với đầy đủ lễ vật được tổ chức đúng kiểu truyền thống. Đoàn đón dâu đến nhà ông Giống ở bản Quang Lìa. Vợ ông Giống trong bộ trang phục truyền thống, ánh mắt không vui không buồn. Con gái gả đi rồi! Nhưng đoàn đón dâu cũng chỉ là đến không và về không thôi. A Thào tốt như thế nhưng ánh mắt nó chỉ còn nỗi buồn dày hơn cả màu hoa tớ dày ngày tết. Thào vái lạy tổ tiên, bố mẹ và anh em bên gia đình nhà gái. Hoàn thành mọi nghi lễ, Mỷ đã trở thành ma trong nhà Thào rồi! Đoàn đón dâu trở về nhà chồng ở Xà Sìn, tổ chức ăn ở nơi có nguồn nước. Đến nhà, Thào vẫn tiếp tục một mình vái lạy bố mẹ cùng người thân. Chưa khi nào anh cảm nhận rõ nét sự đơn độc của mình đến thế! Chưa đám cưới nào chỉ có chú rể mà không có cô dâu vái lạy bố mẹ hai bên. Chưa khi nào bản Sà Xìn, Quang Lìa chứng kiến một lễ cưới lớn như thế mà đau đớn đến như thế!

***

– Bảy năm nay, người ta nhắc nhiều về trưởng phòng văn hóa huyện mình lắm đấy, Sua ạ! Đẹp trai, mà khó tính cực kỳ nhé.

Hoa nhắc nhở Sua. Sua cười phá lên:

– Mình được nhận về làm nhân viên thôi mà! Với cũng gặp vài lần rồi! Anh này rất lịch sự và giữ khoảng cách với mọi người. Không liên quan đến nhau gì cả, chỉ thực hiện đúng mọi công việc thôi. Sao phải sợ?

Ấy thế mà đã cả tuần nay, Sua trăn trở khi trong cuộc họp cơ quan, Thào giao nhiệm vụ cho cô dàn dựng một chương trình biểu diễn tham gia vào liên hoan nghệ thuật quần chúng các dân tộc thiểu số tỉnh. Sau khi lựa chọn, tập hợp được đủ cán bộ, viên chức của các cơ quan trong huyện, triệu tập cả các thầy, cô giáo trong ngành giáo dục hiện làm việc ở xã, Sua đã có đủ nhân lực như ý muốn. Những giờ phút tập luyện miệt mài song các anh, chị, em đều vui vẻ bởi cô biên đạo múa trẻ, dàn dựng có nghề. Các tiết mục chẳng mấy chốc đã được định hình. Ngoài bài hát tốp ca, song ca, Sua dành nhiều tâm huyết cho bài múa dân tộc Mông mà cô từng được thầy, cô chấm điểm cao nhất lớp trong phần thi trước lúc ra trường. Sua chắc mẩm, kể cả một người khó tính như Thào cũng sẽ hài lòng bởi bài múa quá mãn nhãn và chuyên nghiệp. Không phải tự mãn nhưng trong lòng, Sua tự biết mình là một biên đạo múa có tố chất. Không chỉ nhanh nhạy trong cách dàn dựng, dạy cho người học, còn luôn có những điểm nhấn, sáng tạo trong các động tác múa. Bài múa luôn có sự khéo léo và hình ảnh mới mẻ, ban giám khảo của tỉnh, nhất là những người có con mắt tinh đời khi xem nhiều các tác phẩm nghệ thuật, nhất định sẽ thấy bài múa “Xuống núi” này hội tụ những điểm cần cho một giải thưởng và huyện mình gặt hái giải thưởng cao. Chỉ nghĩ đến điểm này thôi, Sua đã mủm mỉm cười một mình vui vẻ. Những công sức miệt mài trên ghế nhà trường đủ để cô tự hào về mình lắm chứ! Hơn nữa đây là lúc khẳng định vị thế chuyên môn của mình ở phòng văn hóa này. Sua từng tìm hiểu và biết bao lâu nay, các đoàn dự thi của huyện có thành tích rất lẹt đẹt cũng bởi nhiều lý do: do thiếu hụt đạo cụ khi tham gia thi thì đúng rồi vì kinh phí tổ chức cho các đoàn làm gì có. Nhưng lần này Sua đã tham mưu và lãnh đạo đồng ý, huy động hai ngân hàng đứng chân trên địa bàn huyện đầu tư các mô hình cũng như trang phục, đạo cụ biểu diễn, thậm chí còn thuê cả đồ từ dưới tỉnh chở lên. Yêu cầu của họ rất đơn giản là trong các mô hình, khẩu hiệu, có in lô gô nhận diện của đơn vị ở bên góc phải để quảng bá. Cái này thì cũng dễ vì không ảnh hưởng gì nhiều đến nội dung thi. Xã hội hóa là một trong những nhiệm vụ khó chứ ngành văn hóa cơ bản kinh phí rất ít ỏi, và cũng may là điểm này Thào rất đồng tình với Sua. Một điểm nữa Sua nhận thấy là các động tác, bài múa trước đây dàn dựng quá đơn giản, thô vụng, không có nghề. Thời này, khi các huyện đã có những người chuyên nghiệp tham gia dàn dựng, thậm chí thuê các biên đạo múa từ đoàn nghệ thuật về dàn dựng tốn cả chục triệu đồng thì những động tác quê mùa của những bài múa truyền thống làm sao còn chỗ đứng nữa? Từ trang phục cách điệu bắt mắt đến những động tác khó, bê, đỡ, và thậm chí mạo hiểm nữa mới làm cho sân khấu trở nên bắt mắt và thu hút được điểm chấm từ ban giám khảo… Những suy nghĩ cứ chạy hun hút trong đầu Sua, hiển hiện thành nét cười tươi roi rói trên mặt cô gái.

– Chiều nay Sua đã tập hợp anh, chị, em đến tập bài múa rồi chứ?

Giọng nói trầm ấm của Thào vang lên, Sua giật mình nhìn sang rồi bảo:

– Vâng, em thấy anh đồng ý với tiết mục tốp ca và song ca rồi! Tiết mục múa có hơi cầu kỳ nên chiều nay anh xem và duyệt nốt cho em nhé! Anh, chị, em đã tập tâm huyết lắm ạ! Để nếu được thì hai ngày nữa tổng duyệt, tuần sau đoàn đi thi.

Thào hài lòng gật đầu với Sua. Chỉ xem tiết mục tốp ca cuối giờ sáng nay, anh thấy được tâm huyết của cô gái này. Một tiết mục hài hòa và có chất lượng, lại nói lên được đặc thù riêng của huyện. Tốp ca được trở nên nổi bật hơn là nhờ có các mô hình đặt sẵn thể hiện núi, non, cây cối, các loại hoa trên cao nguyên. Quan trọng hơn là dàn múa phụ họa đông đảo, ra vào hợp lý khiến sân khấu trở nên rộn ràng, chuyên nghiệp hơn hẳn. Bài song ca chọn người rất khéo, giọng nam ấm trầm và giọng nữ thanh cao nâng đỡ nhau, hòa âm phối khí vừa khéo tạo nên một giai điệu ấn tượng. Các ca khúc được chọn đều liên quan đến quảng bá du lịch của huyện mình. Thào cũng nghe mọi người nói nhiều về bài múa, để xem cô nhân viên mới này của mình còn những khả năng, chiêu trò gì mới mẻ.

Ngay khi bài múa bắt đầu, liếc mắt sang Sua đã thấy cái chau mày của Thào. Sao lại thế nhỉ? Phản ứng hơi lạ chứ không phải như vẻ mặt thư giãn sáng nay lúc anh ta xem bài tốp ca và song ca. Bài múa diễn ra chỉ năm phút, nhưng là bao nhiêu tiếng đồng hồ miệt mài Sua dàn dựng và mọi người bỏ công sức tập đêm hôm. Thào gọi Sua sau bài múa trở về phòng mình. Sau khi uống ngụm nước chè chát cổ thụ, Thào thủng thẳng nói:

– Thời gian chỉ còn khoảng một tuần. Mình yêu cầu Sua đổi một bài khác cho anh, chị, em tập luyện. Mình sẽ làm công văn nếu anh, chị, em nào cần để tập một số buổi chiều nữa!

Sua cảm thấy nóng mặt, cô ngang ngạng lên tiếng:

– Vì sao? Anh phải cho em một câu trả lời chứ ạ? Em được biết anh cũng học trong trường văn hóa nghệ thuật nên anh không thể không nắm được chuyên môn. Một bài múa đặc sắc thế này, nếu mang đi thi xứng đáng từ giải nhì trở lên mà tại sao em phải đổi bài?

          Thào trở nên nhã nhặn khác hẳn thái độ bình thường:

– Sua bình tĩnh đã. Tác phẩm này rất hay khi tham gia liên hoan các đội văn nghệ tiêu biểu. Nhưng mình phải khẳng định với Sua để tham gia vào liên hoan nghệ thuật quần chúng các dân tộc thiểu số sẽ không phù hợp một chút nào. Bởi vì sao, từ trang phục đến các động tác quá lai căng, hiện đại, không có một chút nào truyền thống trong khi mục đích của liên hoan là gìn giữ, bảo tồn văn hóa bản địa các dân tộc. Sua hiểu ý mình chứ? Ngay từ bộ váy Mông cách điệu bỏ hẳn hai cánh tay, chỉ còn vai trần, mình nghĩ ban giám khảo đã không thể chấp nhận chấm điểm phần trang phục rồi. Chưa kể những động tác đá, hất, tung váy, có phần cực kỳ phản cảm… Những động tác múa truyền thống có sự lựa chọn cũng có động tác đẹp và lưu lại trong lòng người đấy thôi!

Càng nói, giọng Thào càng gay gắt. Sua lặng người. Cái cảm giác không còn là bực bội mà lan ra đỏ ửng cả tai, nóng bừng đôi má, là cảm giác bị xúc phạm. Hai tay cô nắm chặt, tự kiềm lòng sẽ không khóc, không tỏ vẻ tiểu thư kiêu kỳ chạy trốn. Cô dằn giọng:

– Thế bây giờ anh muốn tôi phải làm thế nào? Chịu trách nhiệm về việc này ư? Không thì anh giao cho ai làm thì làm nhé! Tôi không tham gia nữa đâu!

Thào nhìn xoáy vào cô gái nhỏ bé trước mặt. Thái độ kiên quyết, dằn dỗi như thế mà đáy mắt đã long lanh cơ à? Anh vẫn ôn tồn:

– Mình xin lỗi nếu trao đổi với Sua có hơi thẳng thắn. Thôi việc này mình cũng có lỗi vì giao cho Sua mà tuần này mình đi họp nhiều, chưa sát sao với đội văn nghệ. Mình sẽ trực tiếp cùng Sua chọn bài và tập luyện cho anh, chị, em, được không? Nói thật từ khi Sua về phòng, mình cũng rất vui vì trước đây phòng chưa có được một biên đạo múa chuyên nghiệp. Sua là thế hệ đi sau chắc không nhận ra mình đâu, hồi học trường nội trú cấp một, hai ở đây, khi mình học cấp hai thì Sua vào cấp một. Quê thì mình ít về nhưng bố mẹ Sua đều biết mình mà. Thôi Sua về nghỉ đi rồi thông báo cho anh, chị, em, tối mai sẽ tập luyện.

– Vậy đổi sang bài gì thế? Anh phải bàn với em trước chứ? – Sua ngập ngừng ngước lên hỏi Thào.

– Sáng mai mình khuyên Sua nên về bản hỏi ý kiến mẹ Sua đi. Theo mình thì đón bà ra xong bà sẽ dạy bài múa truyền thống trong ngày hội Gầu Tào của dân tộc Mông. Sua có thể góp ý và cải biên một vài động tác cho phù hợp với sân khấu hóa chuyên nghiệp cũng như hội thi này. Sua nhớ bài múa đó chứ, ai ở quê mình chẳng biết đến, một nét văn hóa hay như thế, cần thiết lắm biểu diễn trong những dịp liên hoan như thế này. Mình làm vì tâm huyết, vì cả quảng bá du lịch cho bản mình, cho huyện mình, Sua ạ! Đôi khi không phải vì giải thưởng cao.

Hóa ra Thào còn biết mẹ Sua là đội trưởng đội văn nghệ ở bản, chuyên biểu diễn cho các ngày lễ hội truyền thống của xã. Hóa ra Sua từng học cùng trường Thào nhưng khoảng cách giữa cấp một và cấp hai xa như thế nên Sua không nhận ra. Hóa ra câu chuyện đau đớn về người vợ trước của Thào, Sua từng được nghe trong dịp về quê, cảm thấy xót xa thay cho người con trai trong câu chuyện đó, nay người ấy còn là lãnh đạo trực tiếp của mình… Sua cứ nghĩ vẩn vơ thế trong hôm tổng duyệt. Sua còn thấy hiển hiện trước mắt là nụ cười của người mẹ khi truyền dạy các động tác múa truyền thống của dân tộc mình, Sua đã lồng ghép làn điệu dân ca giao duyên Mông để bài múa trở nên gần gũi hơn. Không biết Sua có nhìn lầm không, khi lời hát giao duyên cất lên, là lúc mắt Thào nhòa mờ như có làn sương mỏng bao phủ…

Kết quả thi giải ngoài sức mong đợi của đoàn khi lần đầu tiên huyện đạt giải nhì toàn đoàn và tiết mục múa giành giải nhất. Giám đốc sở nói với Thào là bao lâu nay, vùng truyền thống mới bắt đầu thể hiện tài năng trên sân khấu rồi. Thào thì khoe về Sua, một biên đạo múa trẻ, lại giỏi giang như thế!

 Câu chuyện về liên hoan đã qua một năm rồi, mà hôm nay Sua vẫn như quay lại những cảm giác của ngày ấy. Thào tới đằng sau Sua từ lúc nào. Hôm nay, Thào đưa Sua về Quang Lìa. Đoạn đường mà sáu năm qua Thào chưa bao giờ muốn quay lại. Luôn trốn tránh và sợ hãi ký ức như tầng vỉa sâu sẽ bắn vào anh muôn sự đớn đau, rã nát. Ngày anh bảo Sua đi đón mẹ Sua từ Quang Lìa ra, đã tưởng tượng đến sự sợ hãi con đường ấy của hôm nay. Sua cùng Thào đi trên con đường Quang Lìa, cô hiểu vì sao Thào nhất định không đi ô tô mà đi bằng xe máy. Con đường mới mở không còn khúc khuỷu ổ gà, ổ voi như trước, nhưng Sua biết rằng con đường này vẫn còn nhiều khó khăn, nhọc nhằn mà không chỉ Thào, cả Sua cũng phải đương đầu, gánh lấy khi quyết định sẽ tiếp tục đi qua…

P.H.Y