Phạm Thị Bích Quyên
Tôi là người mê áo dài từ thời còn đi học nên khi nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên gửi cho xem bản nhạc tôi đã đọc ngay. Và thật bất ngờ.
Bất ngờ vì người đã tạo cảm xúc để nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên cảm tác thành nhạc phẩm “áo dài ơi” là chị Elena, một nhà văn người Ý!
Thế là tôi liền tìm đọc bài viết Áo Dài Việt Nam & Tà Áo Lụa Bay Trên Đất Ý nhà văn Elena Pucillo Truong (thực ra là một bài trả lời phỏng vấn của báo song ngữ Ngày mới Sài Gòn) và được đăng lại trên trang A2A.net[1]. Các nhận xét của chị thật tinh tế, làm nổi bật những nét độc đáo của chiếc áo dài Việt Nam:
– “Áo dài là trang phục truyền thống của Việt Nam. Từ chiếc áo dài trắng của các cô gái trẻ đi học – sự chuyển tiếp từ thời thơ ấu sang tuổi thiếu niên, cho đến chiếc áo dài màu đỏ trong các lễ cưới – đánh dấu sự khởi đầu của một gia đình.”
– “Trong các buổi lễ quan trọng hay tham dự một bữa tiệc, khi trên người có mặc áo dài, người phụ nữ nào cũng cảm thấy mình như một “bà hoàng”… Và chỉ cần một cơn gió là 2 tà áo múa may như trình diễn vũ khúc của ánh sáng với các tia phản chiếu.”
– “Thoạt nhìn, trông Áo dài cũng tương tự như trang phục của các đất nước Á châu khác; thế nhưng, khi người mặc áo chuyển động, hai tà áo sẽ bay làm bước đi của người phụ nữ thanh thoát và uyển chuyển. đây là một trong những nét rất độc đáo của Áo dài Việt Nam.”
Ngạc nhiên pha lẫn chút tò mò, tôi còn tìm các bài viết khác và đọc được bài “Tà Áo Lụa Giữa Những Cánh Sen”[2] mà chị Elena đã viết từ 13 năm trước (2012) :
– Tôi cũng có chiếc áo dài đầu tiên của mình khi về Việt Nam lần đầu để tổ chức đám cưới vào năm 1985… Đó là kiểu áo, dù chỉ có một màu hay được thêu những hoa văn tuyệt đẹp hay không, nó vẫn luôn lịch sự và quyến rũ.
Biết chị đã theo chồng về sống ở Sài Gòn từ nhiều năm nay, và trong các sinh hoạt văn hóa dù ở Việt Nam hay ở ra mắt sách ở Ý, chị đều mặc áo dài… tôi lại càng quý mến.
*
Tà áo dài bay trong gió luôn là niềm cảm hứng dạt dào cho người nghệ sĩ nên tôi hiểu là nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên đã đồng cảm với bài viết của chị Elena nên đã cảm tác nhạc phẩm “áo dài ơi”.
Có thể nói lời ca, giai điệu bài hát đẹp như một bức tranh hay một khúc phim ngắn nhìn qua lớp sương mờ. Lời nhạc dịu dàng, bay bướm mà khi ngân nga tôi như thấy tà áo đang lất phất bay trong “màu xanh đồng lúa”, “giữa phố phù hoa” hay lan ra “khắp miền thế giới..” còn “Em mân mê chiếc áo nàng dâu”… tạo trong lòng tôi một chút bâng khuâng, một nỗi nhớ thương ngơ ngác, có pha chút ngậm ngùi về thời gian và sắc đẹp, hồi tưởng đến phút giây chia tay cái tuổi vô tư để hướng về cuộc đời mới.
Toàn bộ ca từ như hòa quyện nhịp nhàng trong một giai điệu du dương, êm ái…!
Sống trong một thành phố xô bồ, người người đông đúc ai cũng ăn mặc gọn, bước đi nhanh như chạy… một bài hát viết về chiếc áo dài thanh thoát với nhịp điệu chậm rãi thật là ý nghĩa và gây cho lòng tôi tràn đầy cảm xúc.
Chính vì thế, dù mình không phải là ca sĩ tôi vẫn muốn hát lên ca khúc này. Hát để mình nghe, để chia sẻ tình cảm với hai tác giả, nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên và nhà văn Elena Pucillo Truong và cũng để bày tỏ tình yêu áo dài của mình.
Tôi mạnh dạn xin phép nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên để hát, tuy trong lòng vẫn còn chút đắn đo, chỉ sợ mình thể hiện không đạt, “làm hư” ca khúc của tác giả.
Nhưng, thật bất ngờ! Sau khi dè dặt đưa lên FB liền có nhiều người nghe và bình luận khích lệ. Chắc chắn là nhờ giai điệu dễ thấm vào lòng người. Vả lại, bạn bè, người quen, ai là người Việt mà không mê áo dài?
Sự hài hoà của âm nhạc và hình ảnh minh họa trên video thanh thoát, có một thiếu nữ mặc áo dài e ấp như cũng phụ họa để tăng thêm sức quyến rũ… tạo thêm cảm xúc cho người nghe. Vì có ai trong chúng ta mà không từng ngắm, từng mơ, từng nhớ một dáng áo dài, và có lẽ bài hát còn giúp chúng ta thấy cần khám phá thêm những nét mới… để càng yêu thương chiếc áo dài.
Vì áo dài đâu chỉ là trang phục mà còn là nét đẹp Việt Nam!
Tôi rất vui khi có người đã bình luận là Bích Quyên trình bày duyên dáng, tiếng hát dịu dàng đằm thắm và gợi nhiều cảm xúc.
Mới sau 3 ngày đã có hơn 2000 lượt nghe, nhiều đợt chia sẻ lại trên FB và trên trang web chuyên về âm nhạc “Hợp Âm việt”[3] cũng đã đăng lại.
Tôi thật sự hạnh phúc và rất cảm ơn bạn bè và khán thính giả quý mến. Nhưng trước hết tôi xin cảm ơn nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên đã cảm tác một nhạc phẩm giá trị để tạo cho người nghe những cảm xúc thú vị.
Trước nay đã có nhiều ca khúc rất hay về áo dài đã ra đời và tôi đã từng nghe… nhưng có lẽ bài hát này của nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên đã tạo cho tôi nhiều cảm xúc nhất.
PS: Khi vừa viết xong đoản văn này, tôi tình cờ bắt gặp một trang viết trên FB của hội quán các bà mẹ[4] có một trạng thái ngắn và có nhiều hình ảnh để nói về các sinh hoạt văn học của nhà văn Elena Pucillo Truong trên đất Ý: “Hiếm có người thương Việt Nam đến vậy. Học tiếng Việt – Nói tiếng Việt – Mặc áo dài Việt – Đội nón lá Việt. Hẹn gặp nhau vào Ngày Quốc tế Tiếng Mẹ Đẻ: Tôi yêu tiếng nước tôi trong buổi giao lưu với chị Elena nhé!”
Lòng tôi dâng lên một niềm thương mến. Xin cảm ơn chị Elena và cảm ơn tình yêu cho quê hương thứ hai mà chị đã chọn sống.
Sài Gòn tháng 4.2025
[1]https://art2all.net/tho/truongvandan/elena_TaAoLuaBayTrenDatY.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR7y2fEi_jWKlV4AF_wadBYmpxE6YT0PUeve3g7q2l1ptUpieO_CJDKZiASHdg_aem_5XEbE4c_cuU52zexUxqrQw
[2] http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/home/index.php?option=com_content&view=article&id=4013%3Ata-ao-la-gia-nhng-canh-sen&catid=45%3Asangtac&Itemid=101&lang=vi&fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR6pbJZTH2VGdwXhvNi7rRglTI_GFxCRO15H-Cn-8g62-d1Z33VFKaprlsWXyg_aem_6iFPUK74BD0tFxSBXgGqGA
[3]https://hopamviet.vn/chord/song/ao-dai-oi/W8IUBWAW.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR6gqj-jt-qusSXi39op0PoZqRvmvHjmntvtxkxuYrrpUEnYFnJfoFptztm3wg_aem_XaGbjpFxeYuj25N1EpyewQ
[4] https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=945816401066043&id=100069130760424&rdid=MvTYZXQAnRj68Bfz#
Nghe hát: https://www.youtube.com/watch?v=PHPPpRb_Yn4
https://youtu.be/PHPPpRb_Yn4?si=F018UYEXx4dRVd23
