CÂU KHUA TƯỚI MỘ
Bài Khua Kệ(*) chênh vênh dẫn chá về với mường trời
Chá sẽ gặp lại ma ông bà bố mẹ
Gặp lại trưởng họ Sồng cầm hai mảnh sừng trâu đón chá ở cổng trời để giữ vía
Trưởng họ là người đã cho chá cái tên lúc nhỏ
Giờ sẽ gỡ cái tên cũ ở dương trần để đăt cho chá cái tên mới ở mường ma
Cha à…chá ơi…
Từ nay mỗi khi chá về đòi cái lễ ma khô
Con sẽ mời cơm chá bằng cả hai cái tên để bát cơm không thiu bát canh không nguội
Con lợn mới tròn năm, con gà chưa lên cựa
Chá hãy về gọi thức những mùa no
Đôi giày lanh nả may liệu chá có đi vừa
Nả đã thức ngồi dệt thâu đêm lạnh
Đôi giày mỏng manh sẽ dẫn chá đi qua chín ngọn núi cao qua mười con suối cạn
Qua bảy vực thuồng luồng chá nhớ vịn chắc câu Khua
Sợi lanh buộc cổ tay để chá nhận của lúc xa nhà
Cái cuốc con dao chá đem theo cho đủ
Gọi hồn chá giữa khuya con tưới buồn lên mộ
Chỉ gió khuya hu huýt tiếng trả lời…
(*) Bài ca chỉ đường trong đám ma người Mông
HẠT BÔNG
Mảnh khăn cũ trên đầu dệt từ những quả bông
Chiếc khăn trắng để tang người tóc trắng
Mẹ chỉ dạy con lấy bông để dệt chăn làm đệm
Sao mẹ không dạy con làm tấm khăn hiếu để bây giờ con phải đưa mẹ bằng mảnh
khăn cũ mẹ đã tiễn bà xưa
Những quả bông nâng hồn mẹ qua bốn vụ năm mùa
Những quả bông trôi trên sông Nậm La chín ngày giữ cho lành chín vía
Mùa bông cuối mẹ trồng để con lấy bông và giữ hạt nuôi lành vụ
Con chim sẻ chiều nay về bên hiên đòi chia
Sao mẹ không chọn nơi mẹ nằm ở gần với ông bà
Quả trứng vỡ giữa nương bông tận cuối rừng ma cồn cào gió(*)
“Đất thiêng biết đi tìm chủ
Ma thiêng chọn nơi đất lành để dệt vải trồng bông”
Con chim sẻ nhặt hạt đem gieo ở phía bìa rừng
Con chim sẻ hay là hồn của mẹ
Bao mùa đã đi qua mà quả bông không nở
Con chim sẻ mổ nắng ngẩn ngơ
Chạm những quả bông khô ở phía sau mùa…
(*)Người Thái chọn nơi chôn người chết bằng cách tung trứng. Quả trứng vỡ ở đâu thì chôn người chết tại nơi đó
Vàng ảnh vàng anh giờ hót nơi nào?
Tôi mỗi sớm theo bà ra giếng nước
Bà thả gầu gọi bống bống bang bang
Chẳng thấy con cá đâu cũng chẳng có cơm bạc cơm vàng
Trong gầu nước bóng bà loang loang nắng.
Cây cau đổ trước vệt dao tàn độc
Nhưng cô Tấm vẫn theo tôi suốt một tuổi thơ nghèo
Ông Bụt đỡ mỗi khi tôi vấp ngã
Cô Cám giờ tôi chẳng biết ở đâu?
Tôi đi mãi mà không ra khỏi núi
Ngã bao lần vịn đá tự đứng lên
Và tôi đã gặp rất nhiều những Cám
Cô Tấm và ông bụt xưa chỉ thoáng thấy đôi lần
Câu chuyện cổ tôi quên rồi lại nhớ
Bà tôi đâu? Chỉ gió kể cuối rừng
Quả thị đã theo bà vào cổ tích
Bống chẳng về, giếng lấp quặn vầng trăng
Đàn sẻ có về giúp Cám nhặt thóc không
Chiếc hài cũ liệu còn trên bờ cỏ?
Bà còn đợi tôi đưa cô Tấm về khoe với bà bên nấm mộ?
Tôi vẫn mải miết tìm. Những mùa thị lặng lẽ qua…
Câu “bống bống bang bang” bị đánh tráo tự bao giờ
Tại con cá cả tin hay giếng sâu quên nhắc nhở?
Cái thiện vẫn hồi sinh nhưng cái ác luôn rập rình đe dọa
Vàng ảnh vàng anh giờ hót ở nơi nào?
NỖI CÔ ĐƠN CỦA NGƯỜI THỢ SĂN
Học cách đi của con mèo rừng
Người thợ săn sải chân theo bước chân của gió
Lá khô chưa kịp vỡ
Đã đau nhói rừng đêm
Cứ đi theo hướng của ánh đèn
Ánh đèn tìm mục tiêu theo hướng con nai tác
Ngọt tiếng nào gọi bạn
Đắng tiếng nào lẻ đôi
Rừng mượn bóng đêm để giấu đi những đứa con cả tin của mẹ đại ngàn
Nhưng không thể giấu được tiếng nai đang khắc khoải
Chú nai ve vãn bạn tình bằng giọng ấm trầm mê mải
Đâu biết sự kiêu hãnh ngây thơ đã đón nguy hiểm đến bên mình
Đôi mắt nai say đèn
Những cơn say luôn chứng tỏ trái tim tỉnh hơn lý trí
Và quên rằng mình có những bước chân vượt qua bước gió
Đôi tai bỏ qua tiếng mách bảo của rừng
Đôi mắt nai đẹp như ánh nhìn của người con gái say tiếng khèn
Nhưng người thợ săn đã vô tâm bỏ rơi tiếng khèn giữa khuya vụn vỡ
Bao mùa ban vẫn chẳng quên được nỗi cô đơn dù cố không muốn nhớ
Đi về phía không nhau chỉ cộng thêm một nỗi buồn
Ánh đèn bỏ bùa vào đôi mắt nai hay đôi mắt đẹp của người con gái xưa đã bỏ bùa lên khẩu súng
Cũng có thể người thợ săn đã tự nguyện để mắt mình say vào ánh mắt nai
Đêm hồi hộp đi qua trong tiếng gió rất gầy
Người thợ săn gác cây súng lên ánh đèn
Bỏ quên tiếng nai khuya
Và nỗi cô đơn
Ngủ trong bóng gió…
