Trần Quỳnh Hoa

Ngày 8.8.2024, tại NXB Hội nhà văn tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt cuốn sách “Nhà & Người” của họa sĩ Lê Thiết Cương. Cuốn sách là tuyển tập 60 bài viết của họa sĩ Lê Thiết Cương từ năm 2000 cho đến nay về chủ đề Nhà và Người, với nhiều ảnh minh họa do tác giả tự bấm máy. Nhiều họa sĩ, nhà văn, nhà thơ, nhiếp ảnh gia… và bạn bè yêu quý của anh đã đến chung vui chúc mừng cho sự ra mắt cuốn sách đầu tiên của anh cũng như một mặt tài năng khác của Lê Thiết Cương – người viết.

Cái tên Lê Thiết Cương vô cùng quen thuộc với giới hội họa nói riêng và giới văn nghệ sĩ nói chung. Sinh năm 1962, anh đã tích cực tham gia và đạt nhiều thành công trong đa  lĩnh vực như hội họa, điêu khắc, kiến trúc, thiết kế, làm sách, viết báo… Riêng về mảng xuất bản, Lê Thiết Cương đã giúp làm nhiều cuốn sách cho bạn bè mình và viết chung sách với nhiều người. Thế nhưng, chỉ đến gần đây, nhân dịp “ốm nằm một xó”, Lê Thiết Cương mới nảy ra ý định ngồi nhà dọn dẹp lại máy tính, từ đó tìm ra những bài viết hay nhất, chắt lọc lại để in cuốn sách đầu tiên của mình, đứng tên một mình mình.

Hơn 300 trang sách trong “Nhà & Người” là tâm huyết của Lê Thiết Cương trong hơn hai mươi ba năm qua. Với anh, “nhà là người, người là nhà, và chỉ có nếp người mới tạo ra nếp nhà”. Cái duyên viết về nhà đến từ xưa khi Lê Thiết Cương được nhiếp ảnh gia Dương Minh Long “đặt hàng” viết về nhà cổ ở Nha Trang cho mục Không gian sống của tạp chí, rồi tiếp tục viết cho tạp chí Nhà Đẹp và nhiều tạp chí kiến trúc khác… Lâu dần thành thói quen, từ đó anh luôn chú ý quan sát nhà và người trong mối quan hệ tương quan. Thêm vào đó, “Nhà & Người” không chỉ đi sâu vào nếp nhà – nếp người, mà Lê Thiết Cương còn mở rộng ra thành mối quan hệ giữa Đất và Người. Tác giả đã lý giải sâu xa vì sao “không chỉ nhà mà đất nào cũng là người ấy”; miền đất với các đặc trưng phong, thủy, thổ sẽ sinh ra tính cách đặc trưng của người miền ấy.

Đặc biệt, trong cuốn sách có nhiều bài về bếp. Tác giả Lê Thiết Cương bộc bạch rằng chính sự cô độc trong anh đã khiến anh mê bếp, mê “cái chốt của một gia đình”, nơi sự ấm áp lan tỏa trong ngôi nhà. Nhà báo Yên Ba đã nhận xét rằng, Lê Thiết Cương không chỉ viết về nội thất trong nhà mà còn về nội thất trong mỗi con người, và đằng sau đó thấp thoáng nội tâm của chính tác giả.

Theo nhiếp ảnh gia Dương Minh Long, người bạn Lê Thiết Cương của anh đã lao động miệt mài trong nhiều lĩnh vực, bây giờ lại thêm một mảng nữa là “lao động chữ”. Nói riêng về nhiếp ảnh, Dương Minh Long và Lê Thiết Cương cùng chia sẻ niềm đam mê nhiếp ảnh chiến tranh. Anh mong rằng bạn mình sẽ tiếp tục thành công trên con đường viết sách và thêm cả mảng nhiếp ảnh nữa.

“Nhà & Người” là cuốn tản văn đầu tiên được Lê Thiết Cương xuất bản. Tác giả dự định sẽ in cuốn sách thứ hai với nội dung về mỹ thuật Việt Nam, cuốn sách thứ ba về nhiếp ảnh và cuốn sách thứ tư về văn hóa Việt Nam. Với một người giàu tri thức về văn hóa các vùng miền, về con người và kiến trúc khắp Bắc Trung Nam và về trải nghiệm cuộc sống như Lê Thiết Cương, sẽ là vô cùng phí hoài nếu tác giả cất giấu những chiêm nghiệm ấy trong lòng. Mong rằng cuốn “Nhà & Người” sẽ sớm đến tay bạn đọc để chúng ta cùng hiểu thêm về không gian sống tuy quen thuộc mà rất độc đáo của mình.