Tôi giật mình vì tiếng cá quẫy ngoài ao, nghe như ai vừa lấy tay quạt mạnh xuống mặt nước. Âm thanh ấy dội vô buổi sáng còn ngái ngủ, lẫn mùi sương ẩm và hơi bùn, như bàn tay ai khẽ chạm vô vai, kéo nguyên một giấc mơ vừa rã ra thành từng mảnh. Trong mơ, tôi thấy mình ngồi ở bến sông, đôi bàn chân thả lơ lửng xuống làn nước đục màu phù sa, khua nhè nhẹ, làm gợn lên mấy vòng sóng nhỏ. Chờ hoài, mới thấy một chiếc ghe từ bên kia sông tách bóng mình ra khỏi màn sương mỏng, lững thững trôi lại gần. Có người đứng nơi mũi ghe, dáng nghiêng nghiêng, vẫy tay. Tôi muốn gọi, nhưng cổ họng như có hột lúa mắc nghẹn, chỉ kịp nghe tiếng nước rẽ nhè nhẹ dưới mũi ghe. Đang khi còn chênh chao giữa bến sông và ánh mắt ấy, thì tiếng ai ở đâu gọi tên tôi từ phía sau. Giấc mơ bỗng chao như mặt sông bị quăng một viên đá, từng vòng sóng lan ra, loang loang, rồi mất hút.
Tôi ngồi dậy. Ngoài kia, sáng miền Tây vẫn mở ra bằng mùi khói bếp thơm ngai ngái, lẫn trong đó là tiếng dao chặt củi chan chát, tiếng mái chèo khua nước nghe nhịp nhàng hơn cả tiếng gà gáy. Sương sớm còn bám trắng trên tàu chuối ngoài bờ, nặng trĩu, rồi thỉnh thoảng rớt từng giọt xuống nền đất ẩm nghe lộp bộp. Mấy chiếc xuồng chở đầy rổ cá tươi roi rói, mớ rau xanh ngăn ngắt, đã rời bến từ khi gà còn gáy canh tư, lướt đi trên mặt nước loang ánh đèn dầu, xuôi về chợ huyện. Tôi ôm ly cà phê đen còn bốc khói, ngồi chễm chệ ở chái nhà, thả mắt ra khoảng sông trước mặt đang phẳng lặng như tờ. Nước đứng im, chỉ có vài sợi lục bình trôi hờ hững, bông tím rung khẽ theo làn gió. Có gì đó cứ nghèn nghẹn trong ngực, thứ cảm giác như một hạt bụi bay lạc vào hơi thở. Có lẽ là nỗi nhớ, cũng có khi là cái dư âm cuối cùng của một giấc chiêm bao, nơi người ta biết mình đã tỉnh, mà cái hồn còn vương vấn bên kia cơn mộng, chẳng chịu quay về.
Người rời đi vào một buổi chiều chẳng hẹn trước, gió lồng lộng thổi qua xóm, cuốn bụi đỏ bay mịt mù. Không có cảnh níu kéo, chẳng lời hờn giận, chỉ một cái gật đầu nhẹ như gió lùa qua mái tóc, rồi đôi chân ấy lầm lũi bước trên con đường đất đỏ dẫn ra bến sông. Tôi đứng lại, lặng thinh, nhìn bóng người cứ nhỏ dần, nhỏ dần giữa buổi chiều nghiêng màu. Nghe rõ tiếng dép cao su cọ khẽ vào nền đất khô, âm thanh nhỏ xíu mà buốt như gai tre lụi mắc vào da thịt. Đó là thứ âm thanh cuối cùng tôi giữ được từ người, mảnh vụn mỏng tang nhưng đeo đẳng như một vết sẹo không chịu lành.
Những ngày đó, trời như không biết buồn. Mây trắng vẫn ung dung trôi trên cao, lững thững như chẳng hay dưới đất này vừa mất đi một người. Cánh đồng bên kia sông vẫn rộn ràng tiếng liềm, lúa vàng óng được chất đầy bồ, mùi rơm mới phả theo gió thơm ngầy ngậy. Tôi đi ngang vườn dừa, nghe tiếng trái khô rơi cộc xuống nền đất, âm thanh dội vô lòng nghe rỗng không, như vọng trong cái khoang trống của một căn nhà vừa dọn hết đồ đạc. Người đi, để lại khoảng lặng mà mọi âm thanh xung quanh đều bỗng vang hơn, rõ hơn, như tiếng chèo khua, tiếng gà gáy, tiếng gió xạc lá dừa. Tôi từng nghĩ tình yêu là thứ bền như bờ đê chặn được con nước lũ mỗi mùa, như cây cầu gỗ bắc ngang con sông chịu đựng mấy chục năm mưa nắng vẫn đứng im mà chờ người qua lại. Nhưng rốt cuộc, tình cảm cũng giống con nước, khi đầy thì mênh mang, tưởng chừng không bao giờ cạn; đến khi ròng, nó lộ ra cả một bãi bùn nứt nẻ, trơ trọi, chẳng còn gì để níu.
Những ngày đó, trời như không biết buồn. Mây trắng vẫn ung dung trôi trên cao, lững thững như chẳng hay dưới đất này vừa mất đi một người. Cánh đồng bên kia sông vẫn rộn ràng tiếng liềm, từng đợt lúa vàng óng được chất đầy bồ, mùi rơm mới thơm ngầy ngậy, quấn theo gió, vướng cả vào tóc. Tôi đi ngang vườn dừa, nghe tiếng trái khô rơi “cộc” xuống nền đất cứng, âm thanh dội vô lòng nghe trống huơ trống hoác, như vọng trong cái khoang rỗng của một căn nhà vừa dọn hết đồ đạc, chỉ còn mùi ẩm mốc lẩn quẩn. Người đi, để lại một khoảng lặng, đến nỗi mọi âm thanh quanh tôi đều bỗng vang hơn, rõ hơn, như tiếng chèo khua mạn xuồng, tiếng gà gáy xa, tiếng gió xạc qua tàu lá dừa khô. Tôi từng nghĩ tình yêu là thứ bền như bờ đê chặn được con nước lũ mỗi mùa, như cây cầu gỗ bắc ngang con sông chịu mấy chục năm mưa nắng vẫn lầm lì mà đứng chờ người qua lại. Nhưng rốt cuộc, tình cảm cũng giống con nước, khi đầy thì mênh mang, tưởng chừng không bao giờ cạn; đến khi ròng, nó để lộ ra cả một bãi bùn nứt nẻ, trơ trọi, chẳng còn gì để níu.
Có những cuộc chia ly không phải là dấu chấm hết, mà chỉ là khúc dạo đầu cho một hành trình khác, nơi ta học cách yêu từ xa, trân trọng từ sâu thẳm, và để nỗi nhớ trở thành sợi chỉ âm thầm dệt tiếp câu chuyện dang dở. Yêu từ xa không phải lúc nào cũng bi kịch. Có khi, khoảng cách là một tấm gương soi, cho mình thấy rõ người kia hơn, thấy chính mình rõ hơn. Trân trọng bây giờ không còn là siết chặt bàn tay, mà là buông ra để người kia bước đi nhẹ nhõm. Người ta hay bảo nhớ thì khổ. Nhưng tôi lại thấy nhớ có cái đẹp của nó. Nỗi nhớ là mạch nước ngầm nuôi đất khô. Nó không ồn ào, không hối thúc, chỉ lặng lẽ nằm đó, để khi một cơn mưa bất chợt ghé qua, tất cả bỗng xanh lại.
Tôi vẫn nhớ lần về lại bến cũ. Con đường đất đỏ giờ được rải đá, không còn lầy bùn. Mấy đứa nhỏ chơi u, chạy qua chạy lại, chẳng biết trên con đường này từng có hai đứa trẻ khác đi cạnh nhau, tin rằng sẽ chẳng bao giờ lạc mất. Tôi đứng bên mép nước, nhìn sóng nhỏ xô bờ, tan đi. Giống hệt những khoảnh khắc của chúng tôi, đến rồi đi, không níu lại được.
Buổi chiều hôm đó, trời đổ mưa rào. Mưa miền Tây không ồn ào như mưa phố thị, mà đổ ào rồi dịu xuống, để lại mùi đất mới ướt ngai ngái. Tôi ngồi trong quán ven đường, nhìn ra khóm bần xanh rì bên mé sông. Chợt nghĩ, nếu người ở đây lúc này, chắc sẽ cười, bảo: “Mưa kiểu này cá linh đổ xuống ào ào, mai ra chợ sớm mua nghen.” Cái cảm giác nhớ không còn làm tôi nghẹn cổ nữa, mà chỉ nhẹ như một làn khói.
Cuối giấc chiêm bao là khi ta biết đã đến lúc thức dậy, nhưng lòng còn muốn nằm thêm một lát, nghe tiếng chim sẻ gõ mỏ vào mái tôn, ngửi mùi khói bếp nhà hàng xóm. Tôi không còn mong người quay về. Chỉ mong, nếu một hôm ngang qua vùng này, người vẫn nhận ra bến sông xưa và chỗ ngồi có thể đã bạc màu ván gỗ nhưng chưa bao giờ bỏ trống.
Mùa này, lúa ngoài đồng đã bắt đầu trổ đòng. Tiếng chim cu gáy vang xa, báo hiệu những ngày gặt sắp tới. Tình cảm cũng như lúa, gieo xuống, chăm chút, rồi có khi mất trắng vì hạn hán, cũng có khi gặt được mùa vàng rực. Nhưng dù thế nào, ta vẫn phải gieo, vì đó là bản năng của con tim. Bữa nay, cá lại quẫy ngoài ao. Có lẽ đêm qua mình lại mơ thấy người. Nhưng lần này, tôi không cố nhớ chi tiết. Có những giấc mơ càng giữ càng rách. Tôi để nó trôi đi, như để một chiếc lá tre theo nước. Biết đâu, một sáng nào đó, nó lại bất ngờ quay về, nguyên vẹn như chưa từng rời xa.
