Bán mặt trong lòng đất

Sau mấy ngày mưa bão dai dẳng, hôm nay bầu trời lộ ra sắc màu tươi sáng hơn, nhưng không khí trên con đường đô thị B lại kém trong lành dễ chịu, có phần gây cảm giác e ngại cho người dân đang ở, hoặc lưu thông trên tuyến đường này. Xung quanh bị ảnh hưởng bởi mùi thum thủm bốc ra từ trong các hố ga, cống rãnh tù đọng rác thải và nước mưa, ướt át. Vừa sáng sớm, dân chúng đi qua đây không khỏi có người buột miệng than thở: Mưa với chả gió. Cống rãnh gì thối khiếp!

***

Sáng sớm, như thường lệ, ông Thân lại chuẩn bị rời khỏi nhà để đi làm. Trên người ông khoác bộ quần áo đồng phục lao động của công nhân thoát nước đã bạc phếch. Ngôi nhà lúc này chỉ có hai vợ chồng, bình lặng mà phảng phất sự thấu hiểu.

– Ông mang theo ấm nước tôi pha sẵn để cả đội uống giải khát. Khổ! Công việc cứ vất vả thế này sức nào kham cho nổi? – Bà Cần xót chồng, miệng liên hồi than thở.

Mấy chục năm rồi, cái điệp khúc ấy bà nói mãi như ăn cơm bữa, song ông Thân luôn tươi cười gật đầu ra chiều nghe vào tai. Ông biết, bà cũng chỉ vì lo nghĩ cho ông, nói ra âu cũng để nhẹ nhõm lòng dạ mà thôi, dù không giải quyết được vấn đề gì nhưng lại là niềm an ủi với ông, là sự quan tâm ân cần của người vợ già dành cho mình.

Bà Cần lấy ông quả thua thiệt, ông nhủ vậy. Mang tiếng làm vợ của người móc cống, không phải chưa từng bị người đời chê cười dè bỉu. Ông thì quen với ánh nhìn kỳ thị của một số thành phần trong thiên hạ rồi, lắm khi họ thấy những người công nhân móc cống như ông là y như rằng lang lảng tránh xa, lén bịt mũi, ông chẳng còn thấy lạ lẫm gì nữa. Nhưng… ông thương bà, hẳn rằng bà sẽ không tránh khỏi nghe lời ra tiếng vào từ miệng người ta. Cũng may bà là người cứng cỏi. Kể từ ngày nên nghĩa vợ chồng với ông, bà đều luôn thông cảm cho chồng, chẳng chê trên người ông hôi hám mùi cống rãnh. Vợ biết điều và bao dung đến nỗi có khi ông thấy hổ thẹn. Song, hơn tất thảy những điều đó, ông biết ơn cuộc đời này đã cho ông có duyên phận với bà. Mà cái duyên ấy cũng từ chuyện liên quan tới hố ga, ống cống mà ra.

Nhớ ngày ấy, ông hơn hai mươi tuổi, mới xin vào làm công nhân thoát nước chưa được một năm, kinh nghiệm ít ỏi, ấy vậy mà gặp ngay nhiệm vụ khó khăn trong mùa mưa.

Đó là một ngày ám ảnh cả đời với ông. Toàn đội mặt mũi xanh mét khi nghe có tiếng phụ nữ cầu cứu xé ruột xé gan. Đứa con trai bốn tuổi được Cần bế đi chợ. Trong lúc cô mải mua rau ở vỉa hè và đặt con xuống đất, thằng bé hiếu động chạy ra ngoài lề đường phố, chẳng hiểu nghịch ngợm thế nào đẩy được một phần nắp cống sứt sẹo chênh vênh ra, không may lọt cả người xuống. Khoảnh khắc, tiếng khóc gọi mẹ đột ngột vút lên, vụn nát. Cần bấy giờ giật bắn, kinh hoàng lao ra hòng níu lấy con. Không thể kịp! Thằng bé mất hút. Dân chúng thét chói tai, xúm lại, hô hoán khi chứng kiến. Cần gào gọi, cầu cứu như muốn bật cả máu cổ họng.

Đội thoát nước của Thân đang rải rác kiểm tra cống rãnh trên tuyến đường ấy, bất chợt nghe thấy sự việc. Thanh niên Thân vốn lụi cụi cách đó gần năm mươi mét, liền vọt đến với tốc độ nhanh chưa từng có, tức tốc nhấc hẳn nắp cống ra, trườn mình xuống, lách khéo hệt một con cá chạch len lỏi trong cống ngầm tìm kiếm đứa trẻ. Mấy công nhân khác cũng chia nhau hành động, dốc sức mò mẫm nạn nhân bé bỏng. Ơn giời! Đứa bé chưa bị dòng nước thải cuốn trôi ra xa, đang hoảng loạn chấp chới mắc mình trong ngổn ngang tạp vật, nhờ miếng ván gỗ mục bị kẹt ngang trong đó giữ lại. Thân lập tức tiến tới chụp lấy tay đứa bé, không kịp suy xét đến vấn đề an toàn của mình, cho tới khi nâng cháu nhỏ đã tím tái vì lạnh và sợ hãi mò về miệng cống, được đồng nghiệp cuống cuồng hỗ trợ đưa lên mặt đất thì mọi người vây quanh mới vỡ òa vui sướng, thở phào. Họ đã quá căng thẳng chờ ngóng công cuộc giải cứu ấy. Người mẹ trẻ gần như ngất xỉu vì sốc, thậm chí còn không thể đứng dậy. Chân tay cô bủn rủn, cứ thế dùng tư thế bò lồm cồm về phía con, ôm chầm lấy nó, khóc thảm thiết. Thân còn đang bế cu cậu, chưa vội buông bé ra bởi tâm lý nạn nhân đang yếu ớt.

Hình ảnh ba người một chỗ ôm nhau sau cơn hoạn nạn quá đỗi rung động lòng người. Đứa trẻ bê bết bẩn, ướt từ đầu xuống chân, cứng còng bấu chặt “cứu tinh” chẳng chịu rời dù chỉ một centimet. Khắp người Thân cũng thối rình, chẳng thấy được những giọt mồ hôi khi chúng đã bị trộn lẫn chất thải, nước cống. Thanh niên tựa chuột lột chui ra trong hố rãnh ô uế nhưng lại sáng bừng. Các công nhân khác còn đang sục sạo trong lòng cống được báo tin vui cũng trồi lên, mình mẩy dầm dề, gương mặt lem luốc không che lấp nổi nụ cười mừng rỡ. Dân chúng lúc này mới phát hiện ra thái dương của Thân đang chảy máu, có lẽ bị va quệt vào vật cứng nào đó trong cống. Họ chẳng hề chỉ trỏ việc một nam một nữ là “người dưng nước lã” mà tiếp xúc gần gũi để ôm đứa trẻ trong tay thì lạ đời thế nào? Con trai của Cần sau đó được đưa đến bệnh viện, may mắn không có vấn đề nghiêm trọng.

Ngờ đâu những biến cố của số phận lại run rủi Thân và hai mẹ con Cần trở thành gia đình. Cô vốn có con ngoài giá thú, chính là đứa trẻ mà Thân đã cứu. Người đàn ông trước đó của Cần cùng quê với cô. Hắn yêu Cần, cũng biết hai người sắp có một đứa con chào đời, nhưng chưa kịp cưới hỏi thì hắn đã gặp tai nạn mất mạng, vì khát vọng làm giàu mà ra nông nỗi. Hắn trót dại nghe bạn xấu dụ dỗ cùng buôn gỗ lậu, “một đi không trở về” mà thẳng tắp xuống suối vàng. Cần sinh con, một thân một mình nuôi đứa bé, nhưng cô có nhan sắc lại tốt nết nên vẫn được không ít đối tượng nhòm ngó. Cô chỉ ưng Thân – người thanh niên quanh năm vùi mình trong lòng cống.

Đến nay, họ đã gắn bó, nương tựa vào nhau hơn hai chục năm.

– Bà yên tâm! Tôi quen nghề quen nghiệp, chẳng thấy nhọc nhằn mấy đâu. Bà phải tươi tỉnh vào, mấy hôm nữa thằng cả cho vợ con về chơi. – Thằng cả trong miệng ông chính là đứa bé rơi vào cống năm nào.

– Đúng, đúng! Ông nói tôi mới nhớ. Mà thằng út hình như có bạn gái rồi ông ạ! Tối qua, tôi thấy nó bảo “bố mẹ sắp có con dâu”.

– Thế à bà? Cái thằng khỉ này không làm cho tôi bớt lo được. Nó chỉ cần bằng nửa phần thằng cả…

– Thôi ông, mỗi đứa mỗi nết. Thằng út cũng có cái tốt của nó mà. Ông xem, thằng cả cho nó “cái cần câu cơm”, ấy thế mà sau hai năm nó đã tích góp mua được xe mới bằng tiền tự kiếm đấy, vợ chồng mình cũng chỉ hỗ trợ non nửa.

– Tôi với bà nai lưng lao động cả nửa đời, nuôi dưỡng con cái học hành, không để chúng đói khổ đã là cố hết sức rồi. Giờ nó đã trưởng thành, cũng phải biết tự lập. Nhưng tính thằng út… – Ông khẽ lắc đầu, thở dài: – Sĩ diện quá!

Bà Cần cười, vỗ về bờ vai đã bị năm tháng bào mòn của ông, an ủi:

– Con cái có phúc phần của con cái. Ông đã vì chúng mà vất vả nhiều như vậy, nó có sĩ diện đến mấy thì cũng vẫn biết thương ông đấy thôi. Chẳng phải tuần trước nó vừa đưa ông đi kiểm tra sức khỏe định kỳ à?

Ông Thân hồn hậu gật đầu, nhìn qua giờ giấc trên chiếc điện thoại “quả táo” mà con trai cả tặng. Họ làm bố con đã hai mấy năm. Anh đối với bố lễ độ, hiếu thảo. Đúng là trời ban điều tốt lành.

– Thôi, tôi đi làm, bà nhé!

– Vâng! Ông đi thong thả!

***   ***

***

Tầm mười rưỡi trưa, khí hậu bắt đầu có chút oi oi. Thời tiết mùa này rất khó nắm bắt, có khi đang nắng rực rỡ cũng có thể bị mây đen bao phủ trong thoáng chốc rồi mưa xối xả. Lúc này, ánh mặt trời đã tỏa xuống làm cho mặt đường dần khô ráo lại.

Tuấn chở bạn gái trên chiếc xe tay ga mới coong, tâm trạng của chàng thanh niên đôi mươi hôm nay thật phấn khởi, nụ cười xán lạn thường trực trên môi từ lúc mới tỉnh giấc đến giờ vẫn chưa biến mất. Chẳng là cô gái khiến anh cất công theo đuổi mấy tháng nay cuối cùng cũng xiêu lòng với Tuấn, nhận lời tỏ tình anh trao vào tối hôm qua. Mà trước đó ba ngày, Tuấn thuận lợi “rinh” được “con xe” Honda SH bấy lâu mình mơ tưởng. Đúng là “song hỷ lâm môn”.

Từ lúc được bạn trai đến đón và đặt mình ngồi lên xe, cô bạn gái ra chiều vui vẻ vô cùng, vòng tay ôm qua eo anh, dựa đầu áp má vào lưng đối phương tận hưởng sự lãng mạn của cuộc tình chớm nở. Đặc biệt là khi được trải nghiệm cảm giác ngồi trên chiếc xe xịn của người yêu, rất “yomost”. Làn gió thổi phất phơ mái tóc màu hạt dẻ cùng lớp áo cánh dơi mỏng tang trên vai cô dập dìu bay bay. Giọng thiếu nữ ngọt ngào, đưa đẩy vờn quanh thính giác của Tuấn, anh thấy hạnh phúc.

– Cái Dương nó cứ bảo em với anh không hợp. Anh xem, kiểu gì khi biết chúng mình thành đôi nó cũng ghen tỵ phát khiếp. Ai bảo nó thầm thích anh cơ!

– Gì cơ? Sao? Dương thích anh hả!? Không thể nào!

Một người con gái hiền dịu và nội tâm như Dương thì nên ưng đối tượng nào đó mẫu mực, tử tế chứ! Anh ấy à, là loại đàn ông phóng khoáng, sôi nổi, còn hơi… hư. Nghĩ vậy, Tuấn phủ nhận ngay lập tức cái khả năng kia.

– Anh với cô ấy chắc chắn không hợp! – Thanh niên nâng cao giọng hơn bình thường để Tuyết nghe rõ.

– Nó thích anh đấy! Nhưng anh là của em. Không được… Ối, sao chỗ này mùi kinh thế!?

– Do dân xả rác bừa bãi cả thôi. Cống rãnh ứ đọng sau mưa, bốc mùi là phải.

– Bọn thông cống làm ăn kiểu gì không biết? Chậm chạp quá!

Tuấn chợt im bặt. Thoáng chốc, mọi nỗi hân hoan trong anh như bị dội một thau nước đá, lạnh lẽo. Ánh sáng trong đôi mắt thanh niên tưởng chừng cũng bị cái lạnh ấy xông cho co lại. Tuyết ngồi phía sau người yêu, nhăn mày bịt mũi, vẫn càu nhàu quở trách những người công nhân môi trường chậm trễ lao động.

Rõ ràng vừa rồi, đôi trai gái vừa lướt qua đoạn đường có đội công nhân của Công ty thoát nước Đô thị B đang cặm cụi làm việc: phụ trách xe bồn, trực tiếp chui cống, sẵn sàng kéo bùn đất, giám sát kỹ thuật… chẳng có ai dám lề mề. Tay chân họ thoăn thoắt, toàn thân lấm lem nhem nhuốc. Nắp cống đã sớm bị cậy ra, những xô bùn đất liên tục được chuyển từ trong lòng cống lên trên mặt đất rồi mang đi tập kết ở nơi quy định. Trông họ nhễ nhại, vừa do mồ hôi, vừa do đặc thù nghề mình chuyên trách. Cực nhọc quá thể! Đấy là Tuấn mới chỉ nhìn lướt qua thôi mà còn thấy được những con người đó vất vả nhường nào! Huống chi… Mọi lời anh định thốt ra bỗng như nghẹn lại, tự nhiên không muốn trao đổi thêm với Tuyết điều gì vào lúc này. Liệu trong đội Công nhân thoát nước kia… đang có bố của anh hay không?

…

Dưới lòng cống sâu mấy mét và dài hun hút, đen ngòm, hơi nóng hầm hập xen lẫn mùi xú uế nồng nặc đến ngộp thở. Ánh đèn pin soi vào không đủ sáng, nhưng “quen tay hay việc”, ông Thân cùng mấy đồng nghiệp vẫn dò dẫm thông cống không ngơi nghỉ, thậm chí có lúc họ phải ì oạp “bơi” trong đống rác thải lềnh phềnh, dòng nước cống sền sệt bẩn tưởi. Một tiếng kêu rên đột ngột vừa dứt, giọng hỏi dồn dập vang vọng.

– Anh Thân! Anh Thân! Có chuyện gì vậy?

– Chú Nhậm! Tôi… hình như giẫm phải thứ gì đó. Giúp tôi một chút. – Ông Thân hơi lảo đảo vì phản xạ có điều kiện, gượng đứng vững giữa dòng nước thải đặc quánh ngập tới ngực. Cơn đau tuy không quá rõ rệt vẫn khiến ông hít thở nặng nề do lòng cống bốc mùi hôi thối khó tả.

Nhậm vốn đang hì hục nạo vét rác thải ứ đọng, chuyển ra từng xẻng bùn, nghe vậy vội thả dụng cụ xuống, khó nhọc rẽ nước lội ngược trở lại đỡ lấy ông.

– Có sao không anh? Quay về, phải xem vết thương đã. – Đầy rẫy nguy hiểm có thể phát sinh trong cống: đụng rắn rết, vật cứng, sắc, nhọn…? Nhậm rùng mình.

– Không sao! Kịp nhấc chân. – Vừa nói, ông vừa xoay xở tháo ủng, soi đèn pin, nhìn: – Mảnh sứ nhỏ chú ạ! Theo kinh nghiệm của anh thì chưa xuyên vào thịt, không đáng ngại. – Ông có thâm niên trong nghề, ít nhiều cũng đủ bản lĩnh trước những sự cố: – May mà không phải kim tiêm. Trụ thêm chút nữa, cũng sắp xong việc rồi.

– Nhưng… – Nhậm không đành lòng. Ông Thân so với anh lớn hơn hàng tá tuổi, sức vóc cũng chẳng lực lưỡng gì cho cam, gương mặt đầy vết nhăn, giờ lại thêm vẻ chịu đựng thật khiến người ta xót thay!

– Có phải lần đầu chúng ta bị thương ở trong lòng cống đâu? Chú đừng lo, tin anh! Giờ mình không nhanh chóng nạo vét cho xong thì rắc rối lắm, chẳng biết mưa lại ập xuống lúc nào, anh em đều thêm vất vả.

Đồ bảo hộ chuyên dụng được trang bị kỹ càng cũng không thể đảm bảo an toàn cho họ, ủng nhựa hay găng tay cao su vẫn bị vật sắc nhọn đâm qua, điều này Nhậm cũng hiểu. Chính anh đã từng nếm trải việc bị lưỡi dao gọt hoa quả do dân vô ý làm rơi, lẫn trong rác rưởi rồi cứa vào lòng bàn tay anh, vễ vãi máu.

– Cố lên anh, sắp xong rồi! – Nhậm buông đôi tay đang dìu ông Thân, gật đầu.

Sau những ngày lũ, dòng nước đen ngòm trong cống thường có dấu hiệu dâng, đặc biệt là có thời điểm các loại rác thải tắc nghẽn, không xử lý kịp sẽ ngập đường và tiềm ẩn đủ loại bất lợi, nguy hiểm. Tuy đã có tuổi, nhưng một ngày phải ngâm mình cả tám đến mười tiếng đối với ông Thân vẫn là chuyện không thể tránh.

Dòng nước như cố tình cản trở những người công nhân tận tụy, quấn riết lấy đôi chân họ tựa những xúc tu bạch tuộc khổng lồ thít lại khiến họ khó nhúc nhích, di chuyển. Chân trái ông Thân hơi khập khiễng, đôi lúc có cảm giác nhói cả vào tim. Tuy ông quyết định tiếp tục công việc, song thâm tâm khó làm ngơ sự bất tiện ở gan bàn chân. “Mình có đang liều mạng quá không?”. Nhưng bây giờ ông và anh em đang ở giai đoạn “chạy nước rút”. Họ đã ngâm mình từ sáng đến tầm này cũng phải qua mấy tiếng đồng hồ rồi, vài chục mét cống ngập ngụa túi ni lông, thức ăn thừa, xác động vật, mảnh vỡ thủy tinh, chai lọ, vải vụn, bùn… đủ các loại rác thải được dọn sạch, chỉ còn một đoạn ngắn nữa.

– Tiếp tục! Tiếp tục đi! Cố vét thêm vài mẻ. – Ông lấy lại tinh thần, cơn khó chịu đã bị lấn át bởi trách nhiệm lao động thôi thúc.

Hai người đồng nghiệp khác ở phía trước khẩn trương chuyển mấy xô bùn lẫn rác đến miệng cống để cộng sự phía trên kéo lên. Ông Thân và Nhậm lại chuyên chú dùng xẻng xúc bùn, nạo vét cống. Tiếng va chạm của các loại dụng cụ thọc xuống lòng đất tạo nên những âm thanh đặc trưng, hỗn loạn, vội vã.

Xe cộ trên đường nườm nượp qua lại, những tràng còi phát ra từ phương tiện giao thông và tạp âm của đô thị hầu như không ngớt. Người dân xuôi ngược là thế nhưng chẳng ai quan tâm đến những gì đang diễn ra dưới lòng cống mà họ luôn ghê tởm, chê bai là “thối khiếp” kia.

***

– Làm sao đây? Phải làm sao hả anh? Trong ví đều là giấy tờ tùy thân của em, còn cả thẻ ATM nữa, cái gì quan trọng cũng ở trong đó hết. – Tuyết đỏ bừng đôi mắt, sợ hãi đến run rẩy: – Không biết rơi ở chỗ nào nữa? Mà sao lại rơi được chứ! Em cẩn thận lắm… – Cô gần như bật khóc khi phát hiện ra chiếc ví cầm tay của mình bị rơi lúc nào không biết.

– Bình tĩnh. Chúng ta đi tìm dọc đường xem sao. Em đừng quá lo lắng… – Tuấn bối rối. Anh không giỏi an ủi người khác, chỉ biết dùng mấy lời sáo rỗng vốn chẳng có bao nhiêu tác dụng xoa dịu đối phương.

Tuyết thút thít. Cô cắn môi cố dằn lại tiếng nức nở. Song, nước mắt vẫn chảy dài. Đúng là xui xẻo. Ngày hẹn hò đầu tiên, chưa kịp tận hưởng hạnh phúc đã gặp phải trục trặc, hại cô với Tuấn đành quay xe.

Tuấn điều khiển Honda SH chạy chầm chậm như thể phương tiện “đói xăng”, chở Tuyết vòng lại tuyến đường khi nãy đã đi qua. Tuyết tập trung nhìn khắp các ngóc ngách, vẫn không thấy ví của mình, cứ sụt sịt mãi. Tính cô hơi trẻ con đỏng đảnh, bình thường thì có vẻ thích “chơi trội”, cá tính lắm, nhưng lúc này Tuấn mới biết thì ra cô nàng yếu đuối và dễ khóc đến vậy. Anh nghĩ, tự dưng thấy buồn cười. Đúng là “yêu ai yêu cả đường đi lối về”. Anh chẳng hề cho là phiền, còn sẵn sàng hiểu tâm lý hiện tại của cô.

…

Sau nửa giờ ông Thân cùng đồng nghiệp đẩy nhanh tiến độ công việc, cống ngầm hiện tại đã được khơi thông. Chiều, họ sẽ tiếp tục “chiến đấu” với các nhiệm vụ kế tiếp.

– Anh em! Lui về miệng cống được rồi, chúng ta tạm nghỉ. – Tiếng hô của người đội trưởng xuyên qua không gian chật chội, truyền đến tai các thành viên đang lao động miệt mài trong môi trường ô nhiễm khắc nghiệt. Ai nấy cùng thấy nhẹ nhõm, vẻ mặt giãn ra. Có thể lên lại mặt đường hít thở tí không khí trong lành, vệ sinh rửa ráy chân tay, dùng cơm trưa, đúng là sống lại cả con người. Nhậm một đường hỗ trợ ông Thân quay trở ra.

– Cẩn thận! Anh em, đỡ anh Thân.

Ông chậm rì trèo lên thang, được đồng nghiệp trên mặt đất đưa tay kéo một cách tử tế. Vừa mới nhấc mình khỏi miệng cống thì ánh mắt ông chạm phải chủ nhân của chiếc xe tay ga đỗ ở lề đường.

Tuấn và Tuyết đang lúc đi tới đây. Anh bất ngờ trông thấy ông Thân nhếch nhác “kinh khủng”, ngay cả gương mặt cũng bẩn đến nỗi khiến anh choáng váng. Tuấn vẫn biết bố nặng nợ với công cuộc “ăn cơm dương gian, làm việc trong lòng đất” thì không thể sạch sẽ được, nhưng… đây là lần đầu tận mắt chứng kiến hình ảnh của bố sau khi móc cống.

– Mau, anh đi rửa chân, xem có bị thương không?

Câu giục của Nhậm lọt vào tai khiến Tuấn vội liếc xuống chân ông Thân, nhưng chỉ thấy bẩn…

Ông luôn tránh để con cái không thấy mình bẩn thỉu thế này. Giờ thì… phải làm sao đây? Nó sẽ thất vọng, càng thành kiến với nghề của bố. Cái thằng… sĩ diện đến nỗi chẳng dám để bố đi họp phụ huynh cơ mà! Nó sợ bố lộ ra bộ mặt của “công nhân cống rãnh”. Ông không trách Tuấn, ngặt nỗi… lòng đau.

Tuấn thẫn thờ nhìn người đàn ông trước mắt, đôi chân anh dường như chết lặng. Tuyết không hiểu chuyện gì xảy ra, cũng theo ánh mắt người yêu mà quan sát “ông công nhân thoát nước đô thị” vừa mới trồi lên, toàn thân ông dơ bẩn rác bùn và ướt dính dầu mỡ dưới cống, hôi thối.

– Sao vậy? Anh biết ông ấy hả?

– À, không. Đi thôi!

Tuấn cố gắng lảng tránh nhìn thẳng vào người bố nhem nhuốc. Trông anh có phần chột dạ và căng thẳng, vội vã quay bước. Bóng lưng rộng rãi của thanh niên vốn nên thoải mái toát lên sự tự tin, năng nổ của sức trẻ, thế nhưng giây phút này bỗng chốc như muốn sụp xuống, chán nản, rệu rã xen lẫn đôi phần bất đắc dĩ. Anh leo lại lên xe tay ga.

– Anh Thân! Anh… sao lại chảy nước mắt thế? Có phải mắt bị sao không? Hay chân…

– Không, không! – Ông Thân nhắm tịt hai mắt, những nếp nhăn chen chúc nhau.

– Ấy, bọn trẻ bây giờ sao thế? Không phải xã hội hiện đại thì tư tưởng thanh niên cũng trở nên cởi mở rồi sao? Xem tụi nó nhìn anh em mình bằng cái vẻ mặt gì kìa! – Nhậm làu bàu.

Đồng nghiệp của ông Thân hầu như chưa người nào từng gặp Tuấn. Họ chỉ biết mặt con trai cả của ông trong mấy lần anh chủ động mang cho bố bữa cơm nhà nấu.

Ông Thân thất thểu ra chỗ thùng nước được đội chuẩn bị sẵn, vệ sinh cá nhân một lượt, xem gan bàn chân.

– Có vấn đề gì không anh? – Nhậm ngó xem.

– Yên tâm! Anh thạo lắm, chị dâu chú từng dạy cơ bản để anh xử lý vết thương kiểu này.

Nói vậy, nhưng ông cứ ngồi nghệt ra, hồn vía đâu mất? Một khoảng lặng bao trùm lên tâm tư…

…

– Bố!

Ông Thân hoảng hốt giật mình, ngẩng đầu dậy. Chỉ chưa đầy mười phút, sao thằng út vốn đã bỏ đi lại bỗng hiện ra? Tuấn đang ở trước mắt ông, vẻ mặt bình tĩnh như đã chấp nhận sự thật, thậm chí đôi mắt anh có hơi đỏ xen lẫn đau xót.

– Để con xem…

Ông Thân chưa kịp phản ứng, Tuấn đã ngồi xổm xuống, lóng ngóng lấy lọ ôxy già và băng gạc anh mới mua ở hiệu thuốc cách đây mấy trăm mét, cẩn thận rửa vết thương cho bố. Chỗ bị vật nhọn đâm vào không nghiêm trọng, chỉ mơ hồ lộ chút dấu vết, nhưng vẫn khiến lòng Tuấn quặn thắt. Anh suýt nữa vì sự hèn nhát và bộ mặt hão mà quay lưng với người bố kính yêu của mình, thật đáng giận. Tuấn tự trách. Cũng may… anh đã không chạy trốn, không phạm phải tội lỗi kia. Thì ra… thẳng thắn đối diện với công việc của bố, chân thật sống là chính mình lại dễ chịu hơn Tuấn tưởng. Anh đã nói với Tuyết về thân phận của người đàn ông mà cô mở miệng ra là “chê” ấy. Cô nàng kinh ngạc, còn chất vấn Tuấn vì sao chưa bao giờ nói cho cô biết “bố anh là công nhân móc cống?”.

“Vì anh hiểu em sẽ có phản ứng như thế này đấy!”. Tuấn cười, như trút được gánh nặng: “Nhưng nói ra cũng tốt. Anh không thể vì bất cứ điều gì mà từ chối người thân của mình. Em… có muốn cùng anh trở lại…”. Tuyết im lặng cả phút đồng hồ trước câu hỏi của Tuấn, quay mặt vẻ khó xử. Anh nhấc chân, đi vào hiệu thuốc. Tới lúc bước ra, đối phương đã không ở đó nữa…

Phát hiện ra thằng út trầm mặc, ông Thân đột nhiên hỏi:

– Sao con lại loanh quanh ở đây?

– Con… bạn của con làm rơi ví. Con và cô ấy đang tìm.

Hai bố con đứng dậy. Sánh vai. Nhậm cũng ở bên cạnh, xuýt xoa khen ông có phúc, con trai sáng sủa quá! Nghe vậy, vỗ vai Tuấn cái bộp, bảo:

– Mất ví hả? Khéo mưa thêm trận nữa là bọn chú sẽ nhặt được nó ở trong lòng cống đấy! Ha haaa… Trước kia, lúc nạo vét, đội chú từng nhặt được ví của dân bị trôi xuống cống. Thế là hoàn trả “vật về với chủ”.

Tuấn ngạc nhiên xen lẫn chút nghi ngờ. Ông Thân cười hồn hậu, gật đầu xác nhận. Nhậm nửa đùa nửa thật:

– Nhặt được của thì còn có cái để khoe mẽ, chứ nhặt toàn rác với bùn quả thật hãi hùng lắm! À, nhặt được cả rắn để quàng cổ nữa.

Tuấn suýt phì cười. Tâm trạng phiền muộn của anh vì bị bạn gái quay lưng và cả nỗi chua xót bởi thương bố bỗng dịu xuống. Chưa khi nào anh thấy cảm phục những con người này như bây giờ! Những con người mà anh từng ngộ nhận rằng “chẳng khác gì ở dưới đáy xã hội” lại chân chất thế, cũng bản lĩnh thế! Tuấn chợt vui vẻ hơn.

– Anh bạn trẻ biết không? Trong đội, có cậu chàng đang độ “khỏe như bò húc” nhưng không dám hẹn hò vì sợ người ta ngửi ra “mùi cống” đấy. Nghề của mình nên mình tận tụy thôi, chứ ai muốn suốt ngày này tháng nọ dầm trong xú uế đâu? Chỉ mong người dân có ý thức hơn về việc xả rác, thế là tụi chú biết ơn lắm rồi!

Tuổi của Nhậm đã gần đầu bốn, sức bền là thế mà đôi lúc cũng phải chạnh lòng, nghĩ. Những lần đang cật lực lao động dưới cống mà có người dân bên trên vẫn vô tư trút xô nước rửa bát trong hàng quán và hất rác xuống ngay đầu các anh em… Đúng là “khóc không ra nước mắt”.

Chăm chú nghe đồng nghiệp của bố bộc bạch, Tuấn chưa hé nửa lời. Anh biết bây giờ mình chỉ cần nghiêm túc tiếp nhận câu chuyện tưởng chừng là chú Nhậm tiện miệng kể này. Nhưng một điều mới mẻ và tràn ngập ấm áp cứ như đang phá kén chui ra, hóa thành Thiên sứ ánh sáng lượn vòng quanh những con người cần lao bền bỉ kia, yêu quý họ, không bịt mũi khi đến gần bên họ. Tuấn chợt thấy tâm hồn nhẹ bẫng. Bàn tay anh tự nhiên rất muốn được chạm vào bộ quần áo công nhân không sạch sẽ của bố…

“Ting… ting… ting…”. Liên tiếp ba âm báo tin nhắn gửi đến máy điện thoại của Tuấn. Anh mở ra xem. Ngỡ ngàng, mờ mịt rồi lại chợt sửng sốt nhìn mấy tấm hình, là ảnh hai bố con anh cùng chú Nhậm vừa được chụp lại. Tuấn thoáng hẫng nhịp tim khi thấy tên của đối phương.

“Nếu lúc này em đi đến chỗ của ba người, anh có ngại không?! Em xin lỗi, chỉ là… Em thấy không có gì để phải giấu anh cả. Người đang đứng bên trái của anh là anh trai lớn nhà em ạ! Em mang cho anh ấy chút đồ…”

Không hiểu sao Tuấn thấy lồng ngực đập rộn ràng rồi lại thắt chặt như muốn chạy trốn. Nhưng… khi anh vừa theo bản năng mà nhìn về phía trước không xa, hình ảnh cô gái nhỏ nhắn, bình dị nhưng ăn mặc rất đỗi hài hòa đang do dự không dám tiến lên kia đã in vào trong đáy mắt. Dương tình cờ xuất hiện thôi, mà lúc này lại như một mối liên kết đặc biệt khiến Tuấn xúc động. Anh mỉm cười, cúi đầu bấm phím điện thoại:

“Được chứ! Chào Dương!”

Ông Thân không giấu được ánh mắt hiền từ sâu đau đáu, tràn ngập tình thương yêu của người cha khi dõi theo con trai. Thì ra cuộc đời vẫn luôn dành cho mỗi người một số cơ hội để bứt phá những giới hạn. Với ông cũng vậy, với con trai của ông cũng thế. Bàn tay xù xì còn ám mùi đặc trưng của nghề móc cống hơi nâng lên đặt nhẹ vào mái đầu thằng út, xoa khẽ. Lâu lắm rồi ông không dám gần gũi Tuấn bằng cử chỉ như vậy. Nhưng hôm nay, ông âm thầm tin rằng từ giờ trở đi… nghề nghiệp không còn là nỗi tủi hổ của ông khi đối diện với con cái nữa. Ông nhìn con. “Thằng bé” đang nói với cô gái kia: Ừ, giới thiệu với Dương, đây là bố của anh!

Dương cười tươi chào ông. Nhậm vẫn còn đang bất ngờ khi biết em gái mình với Tuấn quen nhau. Nắng lấp lóa. Những người công nhân trong đội của ông Thân đang ngồi trên vỉa hè, gọi với nhau chuẩn bị ăn cơm trưa. Ai biết được, những giọt mồ hôi rơi cũng khiến người công nhân trở nên lấp lánh hơn…

V.N.A