Kuma Raj Subedi (sinh năm 1976, quận Parbat, Nepal) là nhà thơ song ngữ và dịch giả người Úc, hiện sống tại Adelaide, Nam Úc. Ông có bằng sau đại học về văn học và TESOL, đang giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai tại TAFE SA. Thơ của ông mang sắc thái đa dạng, mở rộng từ thiên nhiên, ký ức, di cư, bản sắc đến những vấn đề xã hội.
Tập thơ đầu tay The Colours of Spring (2023) đã mang lại cho ông sự ghi nhận quốc tế, trong đó có Giải thưởng “Nhà thơ xuất sắc nhất” tại Liên hoan Thơ Nazrul Quốc tế 2023 ở Bangladesh. Tác phẩm của ông xuất hiện rộng rãi trong nhiều tuyển tập, tạp chí và chuyên san uy tín, bằng cả tiếng Nepal và tiếng Anh. Ngoài sáng tác, ông còn tích cực tham gia sinh hoạt văn học tại Adelaide, góp phần tạo nhịp cầu giao lưu văn hóa qua nhóm TramsEnd Poets, đồng thời là hội viên trọn đời của Sahitya Post ở Nepal.
Sắc Xuân
Kìa bindi* trên trán em sáng như ánh mặt trời
Đôi môi em điểm màu hồng tươi,
gợi lên vẻ đẹp bình minh.
Mái tóc em buông lơi,
xoắn lượn như thủy triều xanh ngoài khơi,
khẽ đi vào tim anh,
rực lên một màu thắm dịu dàng.
Bàn tay em mềm mại như nhung,
mỗi khi chạm vào gương mặt
khiến anh như tan chảy.
Còn sắc cam rực rỡ nơi em,
tựa như bông cúc vạn thọ,
hay như ngọn núi lửa tình yêu bất ngờ bùng nổ.
Ánh nhìn của em, xanh thẳm như biển,
ẩn chứa trong đó những viên ngọc tình yêu.
Anh chỉ muốn đôi mắt ấy khép lại,
để khoảnh khắc này còn mãi mãi.
Những lời em thì thầm đủ để ru anh vào giấc ngủ
Trong mơ, anh thấy em chèo thuyền đưa cả hai đến một hòn đảo xanh yên bình.
Ở nơi ấy, chúng ta cùng nhau đối diện và chấp nhận “cái giá” của những sai lầm,
nhưng đó là những sai lầm cao quý, bởi chúng ta đã cùng nhau trải nghiệm tình yêu.
Những lá thư em gửi cho anh giống như kinh sách,
khắc lên lá ngọc lam,
chẳng bao giờ phai màu
hay rơi khỏi hòn đảo mùa xuân.
Ở đó, mặt trời màu cam mọc lên rồi lặn xuống,
để lại một vầng đỏ thiêng liêng sáng ngời trên trán em.
Bindi: Chấm trang trí màu sắc mà phụ nữ Hindu có chồng thường đeo trên trán.
“Nhìn tôi đây này, xin hãy nhớ đến tôi”
Một người phụ nữ ở tuổi ngoài tám mươi,
đứng đó,
trong bộ quần áo rách rưới.
Bà đưa tay ra như muốn nói:
“Nhìn tôi đây này, xin hãy nhớ đến tôi.”
Cuộc đời đã vắt kiệt người phụ nữ ấy
Nắng gió ngoài kia cũng tàn phá theo năm tháng,
giống như người chồng năm xưa đã từng.
Bà bị xem như vô dụng,
chẳng khác nào một con dê già chẳng còn giá trị.
Bà đã làm việc cả đời nhưng chẳng có đồng tiền nào cả.
Cả đời tần tảo, rốt cuộc chẳng tích góp được gì.
Công sức của bà chỉ là nuôi con,
rồi cứ thế rơi vào vòng luẩn quẩn của thân phận phụ nữ:
chỉ biết hi sinh, chỉ biết cho đi.
Bà đã trao sự sống cho người khác,
nhưng lại quên mất phải sống cho chính mình.
Bà thở từng ngày, nhưng chưa bao giờ thật sự được tận hưởng một hơi thở tự do.
Bà như một bức tượng bị bỏ quên,
chỉ còn biết thầm kêu:
“Xin hãy nhìn tôi, hãy để tôi được sống.”
Những đứa con là “mùa màng” mà bà tạo nên,
chúng là thành quả duy nhất bà có thể đếm được.
Nhưng những nỗi đau, những vết thương lòng thì không ai nhớ,
chỉ có bà phải âm thầm gánh chịu.
Bà quay sang người chồng và hỏi:
“Ông còn muốn gì nữa từ tôi?
Tôi đã cho ông những đứa con.
Tôi đã đáp ứng những ham muốn ích kỷ của ông.
Tôi đã hi sinh cho ông cả một đời.”
Giờ đây, bà gần như không còn nghe được,
mắt đã mờ, trên khuôn mặt đầy nếp nhăn và sẹo của thời gian.
Và rồi, người đàn ông ấy chỉ lạnh lùng nói:
“Tốt nhất bà nên im đi. Tôi đã có vợ mới.”
Ký ức tuổi thơ
Ngày ấy, chúng tôi thường chăn dê ngoài cánh đồng trước ngôi nhà nhỏ.
Có khi ra bờ sông, có khi vào tận khu rừng.
Lũ bạn lúc nào cũng vui vẻ, tinh thần thì phơi phới.
Niềm vui đơn giản nhất là được thả mình xuống dòng nước mát,
chẳng bao giờ phải buồn phiền hay than thở.
Mỗi ngày đều khác nhau,
đầy ắp những cuộc phiêu lưu nho nhỏ.
Đồng cỏ, thung lũng, lòng sông xanh mướt và thoảng hương đất trời,
tất cả như mở ra một thế giới mời gọi.
Thỉnh thoảng, báo rình rập là mối nguy hiểm,
còn lại xung quanh đều là người thân quen.
Tôi nhớ như in những kỷ niệm ấy,
dù giờ đây người khác có thể cho rằng chúng chỉ là câu chuyện hoang đường.
Quãng ngày đã qua thật đẹp,
để lại trong tôi nỗi nhớ da diết.
Giờ đây đã trưởng thành, sống trong khuôn khổ của lý trí và logic,
nhiều khi thấy ngột ngạt và mệt mỏi.
Tôi chỉ mong có thể trở lại những ngày thơ bé ấy,
những ngày khiến tôi hồn nhiên như một đứa trẻ.
So với cuộc sống tất bật bây giờ,
Thì ký ức tuổi thơ thật êm dịu và thú vị hơn nhiều.
Nuối tiếc một thời đã qua
Tôi không chắc mình có còn được thấy bạn cấy mạ trên những thửa ruộng xanh,
hay nhìn bạn hái hoa trong khu vườn nữa không.
Cũng chẳng chắc sẽ còn được gặp bạn trong rừng khi chăn dê.
Những hình ảnh ấy giờ chỉ còn trong ký ức,
để lại trong tôi một niềm thương tiếc.
Tôi không biết liệu có còn cơ hội nghe lại giọng hát trong trẻo của bạn,
được chơi trò gotta* cùng nhau,
hay trêu chọc nhau khi tìm kiếm những con dê bị lạc.
Tôi cũng chẳng biết liệu có còn được gọi tên bạn trong những lúc giận hờn,
hay cùng bạn nép chung dưới chiếc ô trong ngày mưa,
hẹn hò nhau mang cơm ngon ra chia sẻ.
Thời gian trôi,
tôi đã trở thành một người đàn ông trưởng thành,
còn bạn đã trở thành một thiếu nữ xinh đẹp.
Cuộc sống đã đổi thay,
mọi điều đã khác xưa.
Chúng ta không thể nào xóa đi những gì đã trải qua,
cũng chẳng thể quay lại để sống lại những tháng ngày tuổi thơ ấy.
Điều duy nhất còn lại chỉ là niềm tiếc nuối
nỗi hoài niệm về quãng đời nơi thôn quê mà cả hai đã cùng lớn lên.
Gotta: Trò chơi dân gian của trẻ em Nepal, thường chơi theo đôi hoặc nhóm với năm viên đá nhỏ.
Bức tranh
Trên bức tường được trang trí đẹp đẽ kia,
có treo một bức tranh.
Chung quanh nó là những cánh bướm bay,
những bông hoa rực rỡ,
đồng cỏ xanh tươi.
Thoạt nhìn, bức tranh thật mê hoặc,
tưởng như có sức sống.
Nhưng bướm trong tranh thì không có thật,
đôi cánh chúng chẳng bao giờ đập.
Hoa trong tranh không có hương thơm,
cũng chẳng thể thu hút ong.
Cỏ xanh kia không có đàn vật nào gặm nhấm,
cũng chẳng có cơn gió nào làm nó nhảy múa.
Tất cả chỉ là sự giả vờ.
Thực chất, đó chỉ là một tờ giấy trên tường.
Thứ đại diện cho bức tranh ấy
chẳng có phẩm chất gì,
giống hệt những tấm chân dung của các nhà lãnh đạo
treo trong tòa nhà chính phủ Singhadurbar ở Nepal.
Chúng chỉ tồn tại để phục vụ cho những nghi thức,
những buổi lễ, chứ không hề phản ánh nhân cách hay giá trị thật.
Bức tranh kia có thể được cố định bằng những chiếc đinh chắc chắn,
nhưng trong bản chất, nó vẫn lỏng lẻo, xiêu vẹo
giống như sự chính trực không bao giờ đứng vững.
Kuma Raj Subedi (b. 1976, Parbat District, Nepal) is a bilingual Australian poet and translator, currently residing in Adelaide, South Australia. With postgraduate degrees in literature and TESOL, he teaches ESL at TAFE SA and brings a rich thematic palette to his poetry—exploring nature, memory, migration, identity, and social issues. His acclaimed debut collection The Colours of Spring (2023) has earned him international recognition, including the Best Poet of the Event Award at the 2023 International Nazrul Poetry Festival in Bangladesh. His poems have been widely published across distinguished anthologies, journals, and reviews in both Nepali and English. Active in Adelaide’s literary community, he contributes to cultural exchange through group like TramsEnd Poets in Adelaide and as a life member of Sahitya Post in Nepal.
The Colours of Spring
Sun-like bindi(*) when you wear, Smear lips with colours of dawn,
Swirling hairs like blue-sea tides
Enter my red tender heart
Velvet like soft skinned hands
When they touch my visage,
Bright orange marigold-like,
a volcano of affection erupts
Delving deep into blue eyes
love’s silver pearls —
Close them tight,
I want to remain till eternity.
Sonorous words you whisper
Put me to sleep —
I dream of you sailing a ship
To a green island of peace —
we negotiate the precious price
Of sublime blunder
we commit each night.
Your letters are like scriptures
carved in turquoise leaves that never yellow or fall off the island of spring
Where an orange sun rises and sets
With sacred crimson on your forehead.
(*) A decorative coloured dot worn by married Hindu women.
Excuse Me, Squeeze Me
In her 8os there she stands
In her ragged clothes
Gesturing to say
Here I am; squeeze me
The sun’s rays tore her apart
Like her man in her youth
Making her a useless Nanny Goat
She worked all her life
But earned no money
Her work added up to nothing
Raising her kids
In a female, deep-gorge cycle, she fell
She gave life
But forgot to live
She breathed
But forgot to inhale
The forgotten statue says, “squeeze me.”
Sons and daughters
Her fields and crops
She can count
Sorrows and pains
are unremembered squeezing her
To her man she said, “Excuse me, do you want
anything more from me?
I gave you children
I catered to your wanton desires
I gave you my whole life.
She is almost deaf
She is almost blind
She has wrinkles
She has scars
And finally, her man said,
“I’d rather you keep quiet;
I have a brand-new wife.”
Childhood Memoir
Those were the days
When we used to herd our goats
In the plains in front of the house
Sometimes by the river,
sometimes in the woods
Friends were jolly
Spirit very high
Fun was swimming too
Never had reason to sigh
Never were the days the same
All full of adventure
Prairie, vale and the river basin—
So inviting with green and smell
Leopards were our enemies
Rest the kin and kith,
Vividly I remember it
Others may call now it myth
Bygone days were pleasing –
Making me nostalgic
Yet, I’m grown up now
Stunned by reason and logic
Give me those days again
Which make me a child,
A big no to the hectic life!
These memories soothing and mild…
Lamentation Of The Loss
I am not sure if I will ever be able to see you planting seedlings in those green paddy,
in the garden when you pluck the flowers,
or I lament the loss
I am not sure if I will ever be able to see you planting seedlings in those green paddy,
in the garden when you pluck the flowers,
or in the woods when you herd the goats.
I am not sure if I will ever be able to
listen to your melodious voice,
playing(*)gotta with you and prick your ears as the win,and follow you in search of the lost goats.
I am not sure if I will ever be able to
call names when I am not happy with you,
sharing an umbrella during the rainy days,
and making promises to bring nice lunch to share.
I have grown up into an adult man
you’ve grown up into a beautiful damsel
things have changed for both of us-
but undoing the things
we’ve done is simply not possible,
perhaps we both only can lament the loss of our country life experiences.
(*) Gotta is a popular Nepali children’s game played in a pair or group with five small round stones.
A Notorious Picture
It’s a picture on a decorated wall.
All around it are flying butterflies,
Flowers that are shiny,
Green pasture is beautiful,
The picture looks mesmerising.
The butterflies are not live,
Nor do they flap their wings,
Flowers do not have fragrances,
Nor do they attract any bees,
Green pasture does not have any animals,
Nor does it have winds that make it dance.
The picture is simply a hanging piece of paper,
As the person it represents did not have any character,
Just like the pictures of our rulers in Singhadurbar *
It simply hangs there for rituals and ceremonies.
It is well stuck with stout nails
But it’s sloppy and loose like a pendulum in integrity.
(*) Prime minister’s office in Nepal
